ÇAĞIMIZIN HASTALIĞI-ESRAR

Esrar bağımlılığı esrar nedir zararları nelerdir esrar bagımlılıgı tedavisi
Esrar nedir?
* ESRAR (Marijuana), kenevir bitkisi Cannabis Sativa’nın çiçek ve yapraklarının kurutulup doğranması ile oluşan yeşil ya da gri bir karışımdır.
* Torba içinde ya da preslenmiş bir şekilde satılır
* Haşiş kenevir bitkisinin reçinesinden yapılır.
* Reçine, bitkiyi ısı ve kuruluktan koruduğu için Latin Amerika ve Orta Doğu gibi tropikal bölgelerde yetişen bitkilerde daha fazla vardır.
Haş yağı
Haşiş ya da marijuananın yağlı bir ekstresinden yapılır
Argoda “ot” denilir (grass, pot, herb, weed, boom, Mary Jane, gangster, chronic)
Kullanım şekli
* Sigara olarak (cigaralık ya da joint adı verilir) ya da pipo, çubuk içinde içilir.
* Son yıllarda sigaraların içi boşaltılıp ***** gibi başka bir madde ile karıştırılmış halde esrar doldurularak hazır satılmaktadır.
* Bazıları, esrarı yiyeceklere (kurabiye vs) karıştırır ya da demlemek için çaya karıştırır
Esrarın etkisinin başlaması
* Sigara ile içilince etkisi 10-20 dk’da başlar, 2-3 saat sürer. Ağızdan alındığında etki gücü 1/3’dür ama etkisi 12 saat sürer.
* Esrar sakızımsı ve suda çözünemez olduğu için enjekte edilebilen bir preperata dönüştürülemez ve dolayısıyla damardan alınamaz.
Tarihçe
* Çin ve Hindistan’da İÖ 3. binden beri kullanılmaktadır. Geçmişte lifleri giysi, yay, kağıt yapımında kullanılmıştır.
* Taoizm’de zevk almak için kullanımı yasaklanmıştır.
* Dinsel ve büyü törenlerinde kullanılmıştır.
* Hindu Veda’larında tanrı Siva’nın esrarı bulduğu söylenmektedir.
* 11. yy’da Orta Doğu’da Sufiler vecd için kullanıyordu.
* Orta Doğu’da Sabbahiler denilen grup esrarı yoğun biçimde kullanıyordu. Devrin büyüklerüne yaptıkları suikastlarla ünlü olan bu grup verilen “Ashishin” adı, haçlılar vasıtasıyla batı dillerine “assassin” yani suikastçi olarak geçti.
* Doğuda esrar, binlerce yıldır batıda alkolün bulunduğu sosyal rolde olmuştur
* Afrika tarihinde de popülerdir. Napolyon’un Mısır’ı almasından sonra esrar Fransa’ya yayıldı.
* 19. yy’ın ortasında Paris’teki “Club des Hachichins” üyeleri arasında Victor Hugo, Alexandre Dumas, Theopile Gautier vardı.
* 18. yy’da ABD’de lifleri için yetiştirildi.
* 19. yy’da ilaç rehberinde nevralji, gut, tetanoz, hidrofobi, kolera, epilepsi, kore, depresyon, histeri, delilik ve uterus kanaması için tavsiye ediliyordu. Migren ve morfin bağımlılığı için de öneriliyordu.
* Amerika’da 1920’lerde yasaklandı. Meksikalılar ve cazcı zenciler (Louis Armstrong vs) yoluyla popularize olması yasaklanmasında ırkçılığın etkili olduğu iddalarını doğurdu.
Aktif içerik

* Esrardaki temel aktif içerik THC (tetrahidrokanabinol).
* Birçok kanabinoid bileşiği (kanabinoller) içinde aktif olanı delta-9-tetrahidrokanabinol’dür.
Beyindeki biyolojik etkisi
* Bazı sinir hücrelerinin zarında THC’ü bağlayan reseptörler vardır.
* Norepinefrin ve Dopaminin sentezini, alımını ve depolanmasını arttırır.
* D2 reseptörlerinin Dopamin agonistlerine afinitesini arttırır.
* ß-adr reseptörlerin adenil siklaza bağlanmasını arttırır.
* Ödül Yolağı adı verilen ve bağımlılıktan sorumlu tutulan beyin bölgesindeki Dopamin iletisini arttırır.
Epidemiyoloji
* Esrar, ABD’de en sık kullanılan yasadışı maddedir.
* ABD’de lise son sınıfta esrar kullanım (deneme) oranı 1979’da %60.4’lük en yüksek noktadan 1992’de %32.62’ya düştü. 1989’da beyazlarda %40, siyahlarda %30 sıklıktaydı. Ancak sonra yeniden yükselişe geçti: 1997’de %49.6’ya ulaştı.
Etki
* Esrarın kısa vadeli etkisi verdiği haz etkisi (high) yanında bellek ve öğrenme güçlükleri, algı bozukluğu, düşünme ve problem çözmede zorluk, koordinasyon kaybı, kalp hızında artış, anksiyete ve panik ataktır.
* Esrar hayvanlarda “popcorn” etkisine neden olur. Yani kobaylar önce flasid bir şekilde yere serilirler daha sonra tek tek spazm oluşarak yerlerinden havaya sıçrayıp geri düşerler.
Esrar: akut etkileri
Anksiyete, huzursuzluk, paranoya
Öfori (neşe hali), gevşeme, şakacılık
Depersonalizasyon
Zaman akışında subjektif yavaşlama
Sersemlik, boşlukta yüzme hissi
Bellek ve problem çözmede bozulma
Denge bozukluğu
Gözlerde kızarma
Salivasyonda (salya salgısında) azalma, sık idrara çıkma, kalp hızında artış
Sistolik hipertansiyon (büyük tansiyonda yükselme),
Postural hipotansiyon (ayağa kalkınca tansiyon düşmesi)
İştah ve susuzlukta artış, intraokular (göz içi) basınçta azalma,
Analjezi (ağrı hissinde azalma)
İllüzyon, hallusinasyon, psikotik eksitasyon, depresyon, panik
Ters etki
Bazı kişiler, başka intoksikasyon belirtisi olmadan, ters etki gösterebilir. Yoğun duygusal çöküntü, paranoya, hezeyanlar, depresyon, panik olur. Saatler, günler sürer. Nadirdir, genellikle ilk kez kullananlarda olur. Ağızdan kullanımda joint içildiği zaman olandan fazla görülür.
Anksiyete ya da psikoza yatkın olan kişilerde daha fazla ters etki görülür.
Flash-back (madde alındığında yaşanan duyguların madde kullanımı olmaksızın yeniden yaşanması) görülebilir.
Duyarlılık
Esrarın, olumlu ya da olumsuz etki yapması herediteye bağlıdır. Tek yumurta ikizlerinin üzerindeki etki diğer ikizlerden daha fazla birbirine benzer. Maddenin ulaşılablirliği, beklentiler, arkadaş etkisi, sosyal bağlar gibi çevresel faktörler de bu etkide önemlidir. Diğer taraftan, 18 yaş öncesi aile çevresinin esrarın kişiye etkisinde rolü olmadığını gösteren çalışmalar da vardır.
Esrarın İnsan Vücuduna Etkileri
Beyne etkisi
Esrar, algısal bilgilerin hipokampusa girişini ve işlenmesini baskılar. Böylece öğrenme, bellek, ve algıların duygu ve motivasyonla entegre olmasını sağlayan limbik sistem etkilenir. Ayrıca hipokampusa bağlı olan öğrenilmiş davranışlar bozulur.
Esrarın uzun süreli kullanımı beyinde diğer maddelerinkine benzer değişiklikler yapar.
Akciğere etkisi
Düzenli olarak esrar kullananlar, sigara tiryakileriyle aynı solunum problemlerini yaşar: Kr öksürük, balgam, kr bronşit.
Kr kullanım AC dokusunu tahrip eder.
THC içeriğinden bağımsız olarak, esrar ile alınan katran ve CO miktarı sigaradan 3-5 kat fazladır. Bu durum esrarın derin çekilmesine ve akciğerde tutulmasına bağlı olabilir.
Kalp hızı ve kan basıncına etkisi
Esrar, kalp hızı ve kan basıncını arttırır. Kokainle birlikte kullanıldığında bu etki çok daha belirgindir.
Öğrenme ve sosyal davranışa etkisi
Bir çalışmada yoğun esrar kullanan üniversite öğrencilerinde dikkat, bellek, öğrenme yetileri, esrarı bıraktıktan en 24 saat sonra bile bozuktu.
Esrar kullanan liselilerin başarısı daha düşük, aykırı davranışları daha çok; suç işleme oranları, agresyon ve isyankarlıkları fazla; ebeveyn ilişkileri daha kötü, suç işleyen ve madde bağımlısı kişilerle arkadaşlıkları fazladır.
Esrarın kendisinin agresyona ya da “amotivational syndrome” denilen isteksizlik ve uyuşuklukla giden bir hale neden olup olmadığı tartışmalıdır.
Kanabis intoksikasyonu tedavisi
Panik durumu ve toksik psikoz sakin bir şekilde konuşup ikna edilerek geçirilebilir.
Benzodiyazepinler ve Haloperidol şiddetli belirtileri kaldırır.
Kan ve İdrar düzeyleri
Sigara ile içilince kanda bir kaç dakikada zirve yapar, saatler içinde hızla düşer. Oysa atılma yarı ömrü 30-50 saattir. Kanda hızlı düşüş dokulara yayılmaya bağlıdır.
Ara sıra kullananlarda idrarda günlerce atılır. Kronik kullanıcılarda 1 haftadan fazla idrarda saptanabilir.
Kanabis yoksunluğu
* Tartışmalıdır.
* Emosyonel labilite (duygusal değişkenlik), anksiyete, huzursuzluk, uykusuzluk, anoreksi (iştahsızlık), bulantı, kusma, ishal, tremor (titreme), hiperrefleksi (refleks artışı), terleme, salivasyon (salya artışı) görülür.
* Aş erme (craving), yeniden esrar kullanmak için ani ve çok güçlü bir arzu sıktır.
Tıbbi kullanımları
- Antikonvülzan: epilepsi nöbetlerini azaltır.
- Antiemetik: bulantıyı giderir
- Analjezik: ağrı kesicidir
- Kanserli hastalarda öforizan (neşe verici)
- Astımda brokodilatör (solunum yollarını açıcı)
- Glokom teavisinde göz içi basıncını azaltır.
* Dronabinol (delta-9-THC) ağızdan alınır, diğer antiemetiklerden ve sigara olarak içilen esrardan daha az etkilidir.
Esrar bağımlılığının tedavisi
* Spesifik tıbbi tedavisi yoktur.
* Bağımlılıkta kullanılan genel sosyal ve psikolojik yaklaşımlar geçerlidir.
* Tedavi yararlıdır.
Mitler ve Gerçekler
1. Esrar bitki olduğu için güvenlidir.
Gerçek: Birçok bitki insan için zehirlidir.
2. Esrar kullanıcıları diğer uyuşturuculara geçmez.
Gerçek: Esrar diğer uyuşturuculara başlangıç noktasıdır.
3. Esrarın etkisi birkaç saatte geçer.
Gerçek: Esrar vücutta depolandığı için etkisi günlerce, haftalarca sürebilir.
4. Esrar stresi giderir.
Gerçek: Diğer uyuşturucularda olduğu gibi esrar sadece problemlerle yüzleşmeyi geciktirir. Depresyon yapabilir.
5. Esrar alkolden güvenlidir.
Gerçek: Esrar karsinojen bileşikler içerir ve diğer maddelere güvenli bir altenatif olarak düşünülmemelidir.
6. Esrar zihni açar.
Gerçek: Esrar zihni sisli hale getirir; bellek, konuşma, anlama, ve karar verme yeteneğini bozar.
7. Bugün esrar eskiden olduğundan daha daha güvenlidir.
Gerçek: Zirai gelişmeler esrarın potansını arttırmış ve başka tehlikeli bileşikler eklemiştir.
Esrar yanlısı lobilerin iddaları ve cevaplar:
Dekriminalizasyon (esrarın suç sayılmaması) kullanımı arttırmaz
Esrar yanlıları, yasal kısıtlamaların kaldırılmasının kullanımı arttırmayacağını idda etmektedirler. Tarih ve sağ duyu tersini söylemektedir. Halen esrar kullananlar yasayı saymamasına rağmen yasak olduğu için esrar kullanmayan pek çok sayıda vatandaş da vardır. Yasal kısıtlamaların kaldırılması ve bunun sonucu kaçınılmaz olarak ürünün pazarlanması ve reklam bazı kişilerin kullanmasına yol açacaktır. 1970’lerin sonunda ABD eyaletlerinin yarısında esrar kullanımını yasaklayan kanunlar kaldırıldıktan sonra Amerika’da esrar kullanımı hiç olmadığı kadar arttı. 1980’lerin sonunda bu esrarın tekrar yasaklanmasıyla kullanım önceki düzeyinin üçte birinin altına düştü.